هدف : هدف از اجراء دستورالعمل جوش سر به سر حصول اطمینان از انجام عملیات جوش با نتایج و معیارهای مورد پذیرش می باشد.
دامنه اعتبار : دامنه کاربرد این دستورالعمل برای مدیر تولید/ مدیر کیفیت / آزمایشگاه/ ناظران جوش و مسئول سرشیفت جوشکاری می باشد.
مسئولیت : مسئولیت با تمام پرسنل جوشکاری به خصوص مدیریت تولید،سرشیفت جوشکاری و ناظران جوش می باشد.
کیفیت جوش به مهارت جوشکار و ماشین آلات به کار رفته و به کارگیری دستورالعمل جوش مربوط می گردد کیفیت جوش را می توان بوسیله آزمایشهای با و بدون تخریب آزمایش کرد. عملیات جوشکاری باید به صورت مدام تحت کنترل باشد نوع و دامنه این کنترل معمولاً بین طرفین قرارداد پیشبینی می گردد. پیشنهاد می شود مشخصات جوش در گزارش جوش به طور کامل ذکر گردد. جهت تضمین کیفیت پیشنهاد می گردد قبل از جوشکاری اصلی یک عمل جوشکاری به صورت نمونه انجام و نتیجه آن مورد آزمایش قرار گیرد.
هر جوشکار باید دوره مخصوص جوشکاری را گذرانیده و دارای گواهینامه معتبر جوشکاری باشد
- محیط جوشکاری را باید از عوامل نا مناسب جوی محافظت کرد ( رطوبت، گرد و خاک، باد و دمای تولید لوله پلی اتیلن ( زیر ۵+ درجه سانتی گراد ) اگر در صورت استفاده از امکانات ( برای مثال گرم کردن و یا چادر ) اطمینان حاصل گردد که امکان نگهداری دمای حرارت مورد نیاز جوشکاری وجود داردمی توان جوشکاری را بدون در نظر گرفتن گرمای محیط خارج از چادر انجام داد جهت اطمینان بیشتر پیشنهاد می گردد قبل از شروع به جوشکاری اصلی یک نمونه جوش انجام گیرد و مورد آزمایش قرار گیرد .
-اگر لوله در اثر تابش نور آفتاب دارای گرمای متفاوتی در قسمتهای مختلف لوله می باشد باید ابتدا با استفاده از چتر و یا چادر جلوی تابش مستقیم آفتاب را گرفت به طوریکه گرمای لوله در کلیه نقاط محل جوش یکنواخت باشد از ایجاد کوران و باد در داخل لوله هنگام جوش دادن باید جلوگیری گردد به همین منظور باید انتهای لوله بسته شود لوله های پلی اتیلن که کلاف شده اند بلافاصله پس از بازکردن دارای سطح مقطع بیضی شکل می باشند بنابراین قبل از جوش دادن باید دو قسمت لوله به شکل گرد در آورده شود مثلاً با گرم کردن آهسته توسط هوای گرم و یا قرار دادن گیره در دو سر لوله. سطح محل جوش باید بدون خراش و صدمه و عاری از براده ، روغن و گرد و خاک باشد.
- هنگام تولید سه راهی و یا زانوئی باید دقت شود که فکهایی که در دو طرف دستگاه جوش بسته شده اند در یک سطح واقع شوند. در غیر اینصورت اتصالات تولید شده دارای اختلاف سطح خواهند بود.
در جوش سر به سر سطح لوله ها از هر طرف تحت فشار روی گرم کن قرار داده می شود و در مرحله بعدی پس از برداشتن فشار، گرم کردن را ادامه می دهیم و سپس بعد از دور کردن صفحه گرم کن تحت فشار دو لوله را به هم جوش می دهیم عکس شماره ۱ مراحل مختلف را نشان می دهد.
کلیه مراحل جوش باید توسط ماشین آلاتی انجام گیرد که مشخصات این دستگاهها را استاندارد تعیین کرده است
قبل از شروع عملیات جوشکاری باید دمای صفحه گرم کن را کنترل کرد به همین جهت باید از دستگاه ترمومتر استفاده کرد محل کنترل گرما روی صفحه گرم کن باید در حدودی باشد که سطح لوله روی آن قرار گرفته خواهد شد برای ایجاد گرمای یکنواخت در سطح صفحه گرمکن باید پس از رسیدن به درجه حرارت مورد نظر ۱۰ دقیقه صبر کرد جهت رسیدن به جوش در حد اعلاءپیشنهاد می گردد و قبل از شروع جوشکاری هنگامیکه صفحه گرمکن هنوز سرد است سطح آن را با کاغذ نرم بدون پرز تمیز کرد. باید از صدمه رسانیدن به پوشش تفلون روی صفحه گرمکن خودداری شود.
قبل از شروع عملیات جوشکاری باید فشار را محاسبه و دستگاه جوش تنظیم گردد برای این منظور می توان از جدولهای پیشنهادی سازنده های دستگاه جوش استفاده کرد علاوه بر آن باید فشار شروع حرکت را روی " مانومتر " خواند و به فشار جوش اضافه نمود . ضخامتهای دو طرف لوله که قرار است به هم جوش داده شود باید یکسان باشد سطح جوش باید توسط اره مخصوص صاف گردد بطوریکه دو لوله کاملاً به هم بچسبند حداکثر شکاف بین دو لوله طبق جدول شماره ۱ می باشد.
هم زمان با کنترل شکاف بین دو لوله باید هم طراز بودن لوله نیز کنترل گردد حداکثر اختلاف مجاز سطح دو لوله در محل جوش ده درصد ضخامت لوله است، جدول شماره ۱.
سطح جوش باید عاری از هر گونه گرد و خاک باشد و باید از تماس با دست خودداری شود .
اگر استفاده مجدد از اره نیاز باشد باید براده ها را توسط برس از محل جوش دور کرد.
در عملیات جوش سطحی که باید جوش داده شود توسط صفحه گرم کن گرم کرده و به درجه مناسب جوش می رسانیم و پس از دور کردن صفحه گرم کن لوله را تحت فشار به هم دیگر جوش می دهیم درجه حرارت گرمکن ۱۰±۲۲۰ درجه سانتیگراد است.
نزدیک کردن دو لوله به صفحه گرم کن تحت فشار تا کلیه قسمتهای لوله کاملاً با گرمکن تماس داشته باشد و یک لبه هم سطح ایجاد گردد عملیات چسبانیدن موقعی به اتمام می رسد که ارتفاع لبه جوش طبق جدول ۲ ردیف ۲ ایجاد گردد ارتفاع لبه نشان دهنده این است که کلیه سطح جوش کاملاً روی صفحه گرمکن قرار دارد .
برای گرم کردن باید کلیه سطح با فشار حداقل روی صفحه گرم کن قرار گیرد به همین منظور فشار را به حداقل ۰/۰۲ نیوتن بر میلیمتر مربع می رسانیم در مدت گرم کردن گرما از منطقه جوش به سمت داخل لوله سرایت کرده و کلیه منطقه جوش را به حرارت مناسب می رساند مدت گرم کردن در جدول ۲ ردیف ۳ ذکر شده است.
بعد از اتمام گرم کردن باید صفحه گرم کن را از هر سطح لوله دور کرد، صفحه گرم کن در هنگام جدا شدن از هر سطح لوله باید بدون صدمه و مواد زائد باشد و سپس در حداقل زمان ممکن دو سطح لوله را که باید جوش داده شود به هم نزدیک کرده و می چسبانیم . زمان تبدیل در جدول۲ بخش ۴ ذکر شده است این زمان همان گونه که ذکر شده باید خیلی سریع باشد زیرا در غیر این صورت قسمت نرم شده سرد گردیده و کیفیت جوش پائین خواهد بود.
دو سطح از لوله که باید جوش داده شود با حداقل سرعت باید به هم چسبانیده شوند و سپس به تدریج در زمانی که در جدول ۲ بخش ۵ ذکر شده است فشار را به حداکثر رسانید و این برابر ۰/۰۱+۰/۱۵ نیوتن بر میلیمتر مربع فشار جوش در مدت زمان خنک شدن ( جدول۲ ردیف۶) باید ثابت نگهداشته شود. پس از اتمام عملیات جوش باید در منطقه جوش دولبه مساوی ایجاد گردد این یکنواختی نشان دهنده آن است که جوش به درستی انجام گردیده است ایجاد دولبه متفاوت نشان دهنده اختلاف MFI دو لوله می باشد . عدد K باید همیشه بزرگتر از صفر باشد ( عکس شماره ۲).
مراحل مختلف جوش سر به سر به صورت منحنی در عکس شماره ۳ نشان داده شده است.
در پایان جوش باید لبه جوش با دستگاه تاریخ زن شماره گذاری شود و شماره مربوطه در فرم گزارش جوش ذکر گردد تا در صورت وجود اشکال در آینده قابل ردیابی باشد، (تصویر شماره ۴).
ناظران جوش باید پس از دریافت هر سفارش و قبل از شروع عملیات جوشکاری مقدار درصد جوشهائی را که باید کنترل نمایند به تولید اعلام و در فواصل تعیین شده جوشهای انجام شده را کنترل نموده و در فرم گزارش جوش درج نمایند.
دستورالعمل جوش لوله و اتصالات پلی اتیلن شرکت پی ای اس بر اساس راهنمای انجمن جوشکاری آلمان DVS 2207-part 1 تهیه شده است.