در بازه زمانی پیدایش و شیوع ویروس کرونا در جهان، تغییرات زیادی در وضعیت آن رخ داد. بسیاری از اصول قبلی تحت تاثیر قرار گرفتند. یکی از این اصول، طرز نگاه جهان به پلاستیک و مواد اولیه پلیمری بود. پیش از شیوع کرونا، بسیاری از کشورهای ثروتمند جهان تصمیم به کنار گذاشتن پلاستیک ها از زندگی روزمره را داشتند. با این حال خدمات بزرگی که این مواد در دوره شیوع کرونا ارائه دادند، احتمالاً این گونه برنامه ها را مدتی عقب بیاندازد. به علاوه این باید منتظر بمانیم و شاهد تاثیرات طولانی مدت کرونا بر سبک زندگی انسان های باشیم. نهایتاً وضعیت اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی تعیین کننده ی آینده ی صنعت پلیمر خواهد بود.
ارتباط فناوری و محیط زیست با صنعت پلیمر
پلیمرها از همان اول هم بر پایه روش های علمی ایجاد شدند. اینکه به مرور زمان مواد اولیه بیشتری از نفت گرفته شد، همگی مرهون پیشرفت های فناوری بودند. علم شیمی در چند صد سال گذشته خدمات زیادی را از طریق توسعه پلیمرها به صنعت و کیفیت زندگی انسان ها ارائه داده است. با این حال مشکلات متعددی مخصوصاً از نظر زیست محیطی، آینده صنعت پلیمر و پلاستیک را تحت تاثیر قرار می دهد.
همزمان اما پیشرفت های تکنولوژیک و البته نیازهای اقتصادی جهان، هنوز هم نیازهای مختلفی برای صنعت پلیمر تعریف می کند.
کرونا و خدمات بهداشتی
در ابتدای مقاله اشاره کردیم که شیوع کرونا، راه جدیدی پیش روی صنعت پلاستیک گذاشت. همه می دانیم که مواد پلاستیکی و پلیمری، از بهترین گزینه های برای تولید محصولات حوزه سلامت و درمان هستند. قیمت، واکنش پذیر نبودن و استفاده آسان، باعث شده که این مواد در حوزه بهداشت پر کاربرد باشند.
به عنوان مثال همین ماسک، ابزاری که در بازه ای از زمان، حتی مورد سرقت قرار می گرفت. ماسک کاملاً وابسته به صنعت پلیمر و پلاستیک تولید می شود. به آن اضافه کنید شیلد ها، سرم های پزشکی، پتوهای بیمارستان و بسیاری از وسایل حتی پیچیده تر. به همین دلیل می شود گفت که شیوع کرونا، تا حدی وابستگی بشر به صنعت پلیمر را بیشتر از پیش به ما گوشزد کرد.
لوله های پلی اتیلن و خط انتقال
از مهمترین کاربردهای پلیمرها، ساخت لوله و خطوط انتقال می باشد. امروزه استفاده از فلزات برای تولید خط لوله انتقال سیالات گران قیمت تمام می شود. پلیمرهایی مثل پلی اتیلن برای ساخت و نصب لوله های انتقال بسیاری گزینه های خوبی هستند. به همین دلیل به نظر می رسد صنعت پلیمر قرار است نقش مهم خود در حوزه های مختلف زندگی انسان را با قدرت ادامه دهد. مثلاً همین الان در کشور خودمان خیلی از خطوط انتقال آب و گاز طبیعی با استفاده از لوله های پلی اتیلن ساخته می شود.
تاثیر محیط زیست بر نوآوری های پلاستیکی
نمی شود گفت که محیط زیست و نگرانی های مربوط به آن، تنها محدود کننده هستند. به قول معروف اختراع فرزند نیاز است. به همین خاطر می شود گفت که همین محدودیت های زیست محیطی به نفع صنعت پلیمر تمام خواهد شد.
در اصل وقتی کشورهای ثروتمند که مصرف بالایی دارند، محدودیت هایی را وضع می کنند، فعالین صنعت پلیمر مجبور می شوند که انرژی بیشتری صرف تحقیق و توسعه کنند. با این کار می توان امید داشت که پلیمرهای جدید با خواص دوستدار محیط زیست تولید شوند.
راه دیگری که پیش روی صنعت پلیمر است، تمرکز بیشتر روی بازیافت مواد پلاستیکیست. اگر دانشمندان بتوانند راهکارهایی در این زمینه پیشنهاد دهند، با توجه به قیمت و ضریب نفوذ مواد پلیمری در صنعت، حذف آن ها از دنیا اصلاً کار آسانی نخواهد بود.
سوالات متداول راجع آینده ی صنعت پلیمر
آینده صنعت پلیمر چگونه خواهد بود؟
به طور کلی بسیاری از کشورهای ثروتمند سعی دارند استفاده های نادرست از پلاستیک را کاهش دهند. با این حال پیشرفت فناوری در حال کمک به صنعت پلیمر برای حفظ سهم خود از اقتصاد جهانیست.
شیوع بیماری کرونا چه تاثیراتی بر صنعت پلیمر داشت؟
این بیماری و نیازهای بهداشتی بعد از آن، جهان را دوباره متوجه صنعت پلاستیک و اهمیت آن در زندگی انسان ها کرد. به عنوان مثال ماسک و شیلد و سرم های پزشکی کاملاً وابسته با پلیمرها و صنعت پلاستیک می باشند.
آیا می توان پلیمرها را از صنعت و اقتصاد جهانی حذف کرد؟
جواب این سوال تا حد زیادی مشخص است. باید توجه داشته باشیم که امروزه پیشرفت های تکنولوژیک بسیاری در حوزه پلاستیک ها و پلیمرها به دست آمده. این یعنی آینده ی فناوری به مواد پلیمری نیاز مبرم دارد.